C

C (minoscolo c) a l'é a tersa letia de l'alfabêto latin.

Stöia

Gaml fenîcia	Ğīm araba	Gimel ebraica	Gamma grêga	C etrusca	C (G) latinn-a antîga

⟨C⟩ e ⟨G⟩ son derivæ da-a mæxima letia semitica ciamâ gimel, che fòscia a l'êa 'n adatamento de 'n geroglifico egiçio ch'o raprezentâva 'n caciafrusto (che poieiva êse o scignificâto do nomme gimel), ò fòscia a raprezentâva 'n camello, che i Semiti ciamâvan gamal.

Inta lengoa etrusca, e consonante ocluxîve no faxeivan contrasto con consonante sonöre, donca a ⟨Γ⟩ grêga a l'êa stæta adotâ 'nte l'alfabêto etrusco pe raprezentâ Template:IPA. Za inte l'alfabêto grêgo òcidentâle, a gamma a l'aveiva 'na forma ⟨⟩ inte l'etrusco antîgo, pöi ⟨⟩ inte l'etrusco clascico. Into latin clascico, a l'êa diventâ ⟨Template:Maioscolétto⟩. Inte iscriçioin latinn-e antîghe, e letie ⟨Template:Maioscolétto⟩ êan adêuviæ pe raprezentâ i soin Template:IPA e Template:IPA, che no êan distinti inta scrîtûa: ⟨Template:Maioscolétto⟩ s'adêuviâva pe raprezentâ Template:IPA ò Template:IPA primma de 'na vocâle ariondâ, ⟨Template:Maioscolétto⟩ primma da ⟨Template:Maioscolétto⟩, e ⟨Template:Maioscolétto⟩ inte l'âtre poxiçioin.

Into III secolo a.C., o l'êa stæto introdûto 'n caratere modificòu pe Template:IPA, e a ⟨Template:Maioscolétto⟩ s'adêuviâva pe Template:IPA. L'ûzo da ⟨Template:Maioscolétto⟩ (e da seu variante ⟨Template:Maioscolétto⟩) o l'aveiva finîo pe rinpiasâ quæxi tutte e ⟨Template:Maioscolétto⟩ e ⟨Template:Maioscolétto⟩. Donca, a partî da-o perîodo clascico, ⟨Template:Maioscolétto⟩ a s'adêuviâva comme pægia da gamma grêga, e a ⟨Template:Maioscolétto⟩ comme pægia da kappa; questo o se peu vedde 'nta romanizaçion de paròlle grêghe, comme 'ΚΑΔΜΟΣ', 'ΚΥΡΟΣ', e 'ΦΩΚΙΣ': 'Template:Maioscolétto', 'Template:Maioscolétto' e 'Template:Maioscolétto'.

Into latin volgâre, a letia a s'êa palatalizâ inte Template:IPA ò Template:IPA davanti e vocâle frontæ ⟨Template:Maioscolétto⟩.

Prononçia e ûzo

Trasliteraçion

⟨c⟩ a s'adêuvia ascì pe-a trasliteraçion do ⟨ц⟩ cirillico – de vòtte rinpiasâ dò-u digramma ⟨ts⟩ – inte forme latinn-e do serbo, do macedone e de l'ucrain.

Âtri scistemi

Comme scinbolo fonetico, a ⟨c⟩ minoscola a s'adêuvia 'nte l'alfabêto fonetico internaçionâle e 'nte l'X-SAMPA pe raprezentâ l'ocluxîva palatâle sorda Template:IPA, e-a ⟨C⟩ maioscola a l'é o scinbolo X-SAMPA pe-a fricatîva palatâle sorda Template:IPA.

Digrammi

Gh'é diversci digrammi ch'adêuvian a ⟨c⟩:

• O ciù comun l'é ⟨ch⟩, e 'n certidun lengoe (comme o tedesco) o l'é asæ ciù uzòu da sôla ⟨c⟩. O peu raprezentâ varri soin inte varie lengoe.
• Çertidun lengoe germaniche, comme l'ingleize, o tedesco e-o svedeize, adêuvian o digramma ⟨ck⟩ pe raprezentâ o son Template:IPA dòppo 'na vocâle curta
• O digramma ⟨cz⟩ o raprezenta o son Template:IPA into polacco e 'nte l'unghereize.
• O digramma ⟨cs⟩ o raprezenta o son Template:IPA inte l'unghereize.
• O digramma ⟨sc⟩ raprezenta Template:IPA inte l'italian e 'nte çertidun lengoe inparentæ a lê (tra e quæ o ligure), oltre che 'nte l'ingleize antîgo (ma sôlo davanti a vocâle frontæ; âtrimenti o raprezenta Template:IPA)

Trigrammi

• O trigramma ⟨scc⟩, inte parlæ liguri, o raprezenta Template:IPA, davanti a e, eu e i.
• O trigramma ⟨sch⟩, into tedesco, o raprezenta Template:IPA.

Carateri corelæ

Carateri inparentæ

• 𐤂 : a letia semitica Gimel, da-a quæ gh'an avûo òrigine i segoenti scinboli
  • Γ γ : a letia grêga Gamma, da-a quæ derîva a C
    • G g : a letia latinn-a G, derivâ da-a C
• Scinboli fonetichi corelæ a-a C:
  • Template:IPA : C minoscola con risso
  • ʗ : C alonghîa
• ᶜ : letia modificatrîce C minoscola
• ᶝ : letia modificatrîce C minoscola con risso
• ᴄ : C in maioscoletto; a l'é adêuviâ 'nte l'Alfabêto fonetico uràlico
• Ꞔ ꞔ : C con lensin palatâle, adêuviâ pe scrîve o cineize mandarin segondo a primma verscion da romanizaçion pinyin
• C con diacritichi: Ć ć Ĉ ĉ Č č Ċ ċ Ḉ ḉ Ƈ ƈ C̈ c̈ Ȼ ȼ Ç ç Ꞔ ꞔ Ꞓ ꞓ
• Ↄ ↄ : letie claodiann-e

Ligatûe, abreviaçioin, segni e scinboli derivæ

• © : scinbolo do copyright
• ℃ : graddi Celsius
• ¢ : çentêximo
• ₡ : colón (valûta)
• ₢ : cruzeiro braxilian (valûta)
• ₵ : cedi ganeize (valûta)
• ₠ : unitæ de conto eoropêa CE
• $ℂ$ : C in grascetto da lavagna, ch'a raprezenta i numeri conplesci
• ℭ : C in scrîtûa gòtica
• Ꜿ ꜿ : abreviaçion medievâle de scilabe con- e com- into latin, e de -us e -os into pòrtogheize

Vôxe corelæ

• Ç
• Çediggia